280 lượt xem

Nguyễn Liên Phong

Nguyễn Liên Phong 阮蓮峰 (1821-?) còn gọi là Nguyễn Phong, là quan nhà Nguyễn, là nhạc sĩ, nhà thơ, và là nhà nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Việt Nam thời Pháp thuộc. Ông sinh năm 1821 ở làng Thịnh Lạc (nay là làng Thịnh Lạc, xã Hùng Tiến, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An), xuất thân trong một gia đình quan lại, cha là Nguyễn Du (1754-?, không phải Nguyễn Du tác giả Truyện Kiều), và anh là Hoàng giáp Nguyễn Thái (1819-?).

Khoa Đinh Mão (1867), Nguyễn Liên Phong đậu cử nhân tại trường thi Nghệ An. Ông làm quan nhiều nơi thăng dần đến chức Tri phủ, Tuần phủ nên ông còn được gọi là Tuần phủ Phong. Tương truyền, khi thực dân Pháp đang tiến hành cuộc xâm lược Việt Nam, ông tham gia phong trào Cần Vương. Sau đó, ông bị quân Pháp bắt đày vào Bình Định, rồi cuối cùng là Sài Gòn. Tại đây, ông ngao du khắp Nam Kỳ và làm thơ ngâm vịnh đó đây. Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Ca Văn Thỉnh thì sau đó ông bị thực dân Pháp chiêu dụ, đưa vào Nam để phục vụ cho họ. Vào Nam Kỳ, Nguyễn Liên Phong đi nhiều nơi (nhờ vậy mà ông viết được quyển Nam Kỳ phong tục nhơn vật diễn ca), giao du với nhiều nhóm đờn ca tài tử và nhiều bạn văn, trong đó có nhà thơ Học Lạc...

Nguyễn Liên Phong mất năm nào không rõ. Con ông là Nguyễn Tùng Bá (tức Tư Bá) giỏi nghề đàn kìm, đàn tranh. Ông Bá có soạn tập bản đàn kìm (khoảng 20 bài), xuất bản trước năm 1923. Sau, ông Bá đến Sóc Trăng làm nghề dạy đàn.

Tác phẩm của ông có:
Nam Kỳ phong tục nhơn vật diễn ca (gồm 7.000 câu thơ lục bát, NXB Đinh Thái Sơn, Sài Gòn, 1909)
Án Tuý Kiều (Sài Gòn, 1910)
Từ Dũ hoàng thái hậu (Sài Gòn, 1913)
Điếu cổ hạ kim thi tập (Sài Gòn, 1915)

SGT tổng hợp.